Pierwsza pomoc przyszła z Węgier, ale mieliśmy też innych sojuszników – byli Francuzi z Charles de Gaulle na czele, a także Ukraińcy z Szymonem Petlurą. Węgrom przewodził Pal Teleki. Skierniewicki pomnik solidarności symbolizuje braterstwo broni, wspólną walkę przeciwko imperium zła. 
Pomnik „Przed Bitwą Warszawską 1920” powstał we współpracy miasta Skierniewice, stowarzyszenia Skierniewice 2019-2020 Inicjatywa Społeczna Budowy Pomnika „Przed Bitwą Warszawską 1920” oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Finansowego wsparcia przy jego budowie udzieliła także skierniewicka firma Mirbud.

Pierwsza pomoc przyszła z Węgier, ale mieliśmy też innych sojuszników – byli Francuzi z Charles de Gaulle na czele, a także Ukraińcy z Szymonem Petlurą. Węgrom przewodził Pal Teleki. Skierniewicki pomnik solidarności symbolizuje braterstwo broni, wspólną walkę przeciwko imperium zła. Pomnik „Przed Bitwą Warszawską 1920” powstał we współpracy miasta Skierniewice, stowarzyszenia Skierniewice 2019-2020 Inicjatywa Społeczna Budowy Pomnika „Przed Bitwą Warszawską 1920” oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Finansowego wsparcia przy jego budowie udzieliła także skierniewicka firma Mirbud.

12 sierpnia 1920 r. na stację w Skierniewicach przyjechał transport broni i amunicji dla polskiej armii z Węgier. Jutro mija 102 rocznica rozpoczęcia wielkiej Bitwy Warszawskiej, powszechnie nazywanej „Cudem nad Wisłą”.
 

Węgierska pomoc w sierpniu 1920 roku była niezwykle istotna ze względu na wyposażenie polskiej armii – Węgrzy dostarczali amunicję do karabinów, w które była uzbrojona znaczna część Wojska Polskiego. Po latach historycy, tłumacząc wagę tego transportu sięgają po porównanie - „gdyby pociski z kluczowego transportu z 12 sierpnia ustawić jeden na drugim, to wysokość takiej wieży równałaby się czteroipółkrotności odległości z Ziemi do Księżyca".

Milion sztuk amunicji przekazano Polsce bezpłatnie. Za resztę Polska płaciła Węgrom węglem. W sumie w czasie wojny polsko-bolszewickiej Węgrzy przekazali Polsce 100 mln pocisków.

Węgierskie zaangażowanie w pomoc Polsce w 1920 roku najlepiej podsumował gen. Tadeusz Rozwadowski, szef sztabu naczelnego wodza w czasie Bitwy Warszawskiej, w rozmowie z płk. Józsefa Takách-Tolvaya:

"Zapamiętaj sobie, że my nigdy nie zapomnimy Węgrom tego szlachetnego zamiaru, z jakim chcieli służyć nam szczerą pomocą w najcięższych dla nas chwilach. [...] Może przyjść czas, kiedy się wam zrewanżujemy. [...] Byliście jedynym narodem, który naprawdę chciał nam pomóc".

Dostępne źródła archiwalne mówią, że dwa składy złożone łącznie z 80 wagonów wiozły 21–22 mln nabojów karabinowych. Transport ten przejechał przez Rumunię i 12 sierpnia dotarł do Skierniewic. Zawartość po rozładowaniu natychmiast skierowano na front. 

Trzeba tu podkreślić, jak duże braki w amunicji miało w tym czasie Wojsko Polskie. Na przełomie lipca i sierpnia na jeden karabin przypadało średnio siedem nabojów, a żołnierzy, którzy niepotrzebnie je zużywali, karano.

Według protokołów posiedzeń Rady Obrony Państwa bez dodatkowego zaopatrzenia polskie zapasy amunicji skończyłyby się najpóźniej 14 sierpnia.

Po zwycięstwie pod Warszawą marszałek Piłsudski listownie podziękował regentowi Węgier Miklósowi Horthyemu za okazaną pomoc, a w Sejmie przypomniał o niej również premier Wincenty Witos. Szef Sztabu Generalnego Tadeusz Rozwadowski stwierdził, że wszyscy zostawili Polskę samą sobie – poza jedynymi Węgrami, czego Polacy nigdy im nie zapomną i co odwzajemnią przy nadarzającej się okazji.

Po Bitwie Warszawskiej rząd Węgier kontynuował produkcję i dostawy amunicji, przesyłając 200 wagonów ładunku. Zobowiązał się też przekazać dalej do Polski francuski transport 400 wagonów wyposażenia wojskowego. Prymas Węgier, arcybiskup Ostrzyhomia János Csernoch, wspierał organizowanie dostaw pszenicy, którą podjął się dostarczyć Węgierski Czerwony Krzyż. Wojsko Polskie zaopatrywano również w żarówki, maszyny i kotły do wytwarzania amunicji.

Rozpoczęto także rozmowy o produkcji lekarstw i motorówek wojskowych. Transporty z Węgier trwały aż do końca wojny polsko-bolszewickiej, a nawet do czerwca 1921 r.

W sumie w latach 1918–1921 Węgry przysłały do Polski ok. 100 mln gotowych nabojów, pochodzących z własnych rezerw lub produkowanych na bieżąco, wiele milionów nabojów w częściach, a także znaczną ilość amunicji artyleryjskiej różnego kalibru, 20 tys. karabinów Mausera i Mannlichera własnej produkcji, a ponadto kuchnie polowe (440 szt.), piekarnie obozowe (80 szt.), 40 mln zapalników do broni piechoty, 600 tys. magazynków, miliony części uzbrojenia oraz wiele innego sprzętu i wyposażenia wojskowego.

W 2013 roku przed dworcem w Skierniewicach odsłonięto tablicę:

"W hołdzie narodowi węgierskiemu, który okazał Rzeczypospolitej Polskiej przyjaźń i pomoc w czasie wojny polsko-bolszewickiej".
Treść na tablicy znajduje się w dwóch językach -- polskim i węgierskim.

W 2021 r. odsłonięto przed dworcem w Skierniewicach pomnik, jak podkreślał wówczas minister kultury, wicepremier Piotr Gliński to jeden z najpiękniejszych polskich pomników, dzieło profesora Karola Badyny z Krakowa.
Pomnik przypomina również o ówczesnym sojuszu polsko-ukraińskim, dzięki któremu 20 tys. żołnierzy ukraińskich walczyło u boku Polaków. Z kolei postać Charlesa de Gaulle’a upamiętnia wsparcie Francji w zwycięstwie nad bolszewikami, doradczą rolę późniejszego prezydenta tego kraju oraz jego bezpośredni udział w wojnie w polskiej jednostce bojowej w lipcu i sierpniu 1920 roku.

 

Anna Wójcik-Brzezińska

Anna Wójcik-Brzezińska

napisz maila ‹
ostatnie aktualności ‹

Jak oceniasz ten artykuł?

Głosów: 4

  • 3
    BARDZO PRZYDATNY
    BARDZO PRZYDATNY
  • 1
    ZASKAKUJĄCY
    ZASKAKUJĄCY
  • 0
    PRZYDATNY
    PRZYDATNY
  • 0
    OBOJĘTNY
    OBOJĘTNY
  • 0
    NIEPRZYDATNY
    NIEPRZYDATNY
  • 0
    WKURZAJĄCY
    WKURZAJĄCY
  • 0
    BRAK SŁÓW
    BRAK SŁÓW

3Komentarze

dodaj komentarze

Portal eglos.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wpisu. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe lub naruszające prawo będą usuwane. Zapraszamy zainteresowanych do merytorycznej dyskusji na powyższy temat.

Treść niezgodna z regulaminem została usunięta. System wykrył link w treści i komentarz zostanie dodany po weryfikacji.
Aby dodać komentarz musisz podać wynik
  • Gość
    ~ABC.. 3 ponad rok temuocena: 100% 

    Gdy Hitler uderzył na Polskę, Kraj był zacofany i zabiedzony kompletnie. Dzięki takim bohaterom wyświęconym w Polsce jak Piłsudski który swoimi wojaczkami podobno ratował Europe a swoją ukochaną Polskę zrujnował kompletnie na długie lata. Ot i taka prawda o bohaterach.

    odpowiedz oceń komentarz  zgłoś do moderacji
  • Gość
    ~ABC.. 2 ponad rok temuocena: 89% 

    Po co i na co ten pociąg był potrzebny? Chyba po to, żeby zabić większą ilość istnień ludzkich. Bardzo za Piłsudzkiego zależało nam, kosztem tytlu zabitych młodych Polaków żeby na Zachodzie Europy żadna krzywda im się nie stała, szkoda że w drugą stronę w roku 1939 i następnych było inaczej. Historia niczego do dnia dzisiejszego nic Polaków nie nauczyła.

    odpowiedz oceń komentarz  zgłoś do moderacji
  • Gość
    ~ŚWO 1 ponad rok temuocena: 13% 

    Tak się wypowiada bolszewicki troll.

    oceń komentarz  zgłoś do moderacji
tel. 603 755 223 lub napisz kontakt@glossk.pl

KUP eGŁOS

Skierniewice

125 lat tradycji: zjazd absolwentów Liceum...

Kolory pomocy: mural WOŚP ozdobił Skierniewice

Kolekcja lalek oraz obrazy z cyklu „Świat...

Spotkanie z tłumaczem: Siniša Kasumović o...

Pijany przejechał przez środek ronda w...

Wystawa w Centrum Kultury i Sztuki w Skierniewiach:...

Gotyckie ślady w kościele świętego Jakuba w...

Spotkanie z tłumaczem Sinišą Kasumovićem w...

Wojewoda skontrolował urząd pracy w...

eOGŁOSZENIA

Już teraz możesz dodać ogłoszenie w cenie tylko 5,00 zł za tydzień - POZNAJ NOWE OGŁOSZENIA