Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, świadczenie wychowawcze przysługuje na pierwsze dziecko, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 złotych. Zgodnie z art. 2 pkt 14 ww. ustawy pierwsze dziecko oznacza: jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18 roku życia.

Sprawa, której dotyczył omawiany wyrok dotyczyła matki samotnie wychowującej małoletniego syna, który nie jest niepełnosprawny. Rodzina była zatem dwuosobowa. Kobieta otrzymała odmowną decyzję w sprawie przyznania świadczenia wychowawczego 500+, z uwagi na fakt, że przekroczyła kryterium dochodowe o 1 grosz - dochód rodziny wynosił 1.600,03 złotych, co w przeliczeniu na osobę w rodzinie (2 osoby) dało miesięczny dochód w wysokości 800,01 złotych a więc przekracza kwotę uprawniającą rodzinę do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko. W związku z powyższym organ uznał, że matka nie kwalifikuje się do przyznania świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko.

Matka jednak nie zgodziła się z decyzją urzędników i odwołała się. Zaskarżoną decyzję Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało jednak w mocy. Wobec tego matka zdecydowała się na skargę do sądu administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu nie podzielił poglądów organów administracji,  uchylił obie decyzję oraz nakazał, by przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy uwzględniły  stanowisko sądu wyrażone w uzasadnieniu wyroku, zgodnie z którym przekroczenie dochodu o 1 grosz ze względu na cel świadczenia i kwotę przekroczenia nie stanowi podstawy do odmowy przyznania świadczenia.

Sąd stwierdził, że zgodnie z przepisami, celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem potrzeb życiowych. Ustawodawca w przypadku przyznania tego świadczenia na pierwsze dziecko ustalił kryterium dochodowe w wysokości 800,00 złotych miesięcznie, tym samym w odniesieniu do pierwszego dziecka wskazał na socjalny charakter tego świadczenia. W ocenie sądu racjonalny ustawodawca dopuścił możliwość uwzględnienia specyfiki konkretnego przypadku i z taką właśnie sytuacją mieliśmy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Kryterium dochodowe zostało przekroczone o 1 grosz, czyli kwotę, która nie ma żadnej wartości nabywczej w aktualnych realiach rynku w naszym kraju. Za 1 grosz matka nie ma możliwości nabyć nawet najtańszego produktu żywnościowego. Skoro świadczenie wychowawcze stanowi częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka w tym zaspokojenia jego potrzeb życiowych a przekroczenie kryterium dochodowego nastąpiło o najmniejszą jednostkę monetarną, która nie ma żadnej realnej wartości, odmowa przyznawania świadczenia z tego powodu jest niezgodna z celem świadczenia.

W ocenie Sadu, przekroczenie dochodu o 1 grosz pozostaje w granicy błędu matematycznego. Do ustalenia dochodu przyjmuje się bowiem dochód po potrąceniu podatków i należnych składek, które obliczane są po ustaleniu ich w wartościach stanowiących określony procent, a więc z możliwością różnicy w działaniach matematycznych w ramach 1 grosza.

Joanna Chrostowska, radca prawny

Kancelaria Radcy Prawnego

Skierniewice, ul. Jagiellońska 29 lok. 410

kancelaria.chrostowska@gmail.com, joanna.chrostowska.oirpwarszawa.pl 

tel. 573 180 209