Zacznijmy od alimentów na dzieci. Roszczenie alimentacyjne rodziców względem dziecka ma bardzo szczególny charakter. Nie jest ono bowiem zależne ani od tego czy dziecko znajduje się w niedostatku, ani od wieku dziecka, ani też od tego w jakich stosunkach są jego rodzice. Zgodnie z regulacją przewidzianą w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Dopiero uzyskanie przez dziecko zdolności do samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb zwalnia rodziców z obowiązku pomocy finansowej swojemu dziecku. A zatem, jak najbardziej można wystąpić z powództwem o alimenty bez rozwodu rodziców.

Potrzeby dziecka zarówno te o charakterze materialnym jak i duchowym powinny być zaspokajane bez względu na stosunki panujące między jego rodzicami. Jeżeli zatem dziecko na stałe przebywa u jednego z rodziców, to wówczas drugi rodzic obowiązany jest przekazywać swojemu współmałżonkowi środki niezbędne do zaspokajania potrzeb dziecka. Alimenty bez rozwodu są zatem w pełni uzasadnione.

Kwestia przedstawia się nieco odmiennie w sytuacji, gdy o środki na swoje utrzymanie wnosi jeden z małżonków. W trakcie trwania małżeństwa jeden z współmałżonków nie może bowiem skierować przeciwko drugiemu małżonkowi pozwu o alimenty. Alimenty bez rozwodu między małżonkami są niemożliwe. Nie oznacza to jednak, iż małżonkowi pozostawionemu bez środków do życia nie przysługuje względem drugiego małżonka żadne roszczenie. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym „oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.”

Oznacza to, że w trakcie trwania małżeństwa można wystąpić z roszczeniem o spełnienia obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. W teorii jest to roszczenie odmienne od roszczenia alimentacyjnego jednakże w praktyce spełnia ono podobną rolę. Służy ono bowiem uzyskaniu środków do zaspokojenia bieżących potrzeb małżonka. A zatem, choć alimenty bez rozwodu między małżonkami nie przysługują, można uzyskać środki potrzebne do zaspokojenia swoich potrzeb poprzez wystąpienie z roszczeniem o spełnienie obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód obowiązek małżonków przyczyniania się do zaspokajania ich wzajemnych potrzeb wygasa.

Joanna Chrostowska, radca prawny

Kancelaria Radcy Prawnego

Skierniewice, ul. Jagiellońska 29 lok. 410

kancelaria.chrostowska@gmail.com, joanna.chrostowska.oirpwarszawa.pl 

tel. 573 180 209