Swoją treścią dokument ten obejmuje podstawowe kwestie dotyczące wychowywania dzieci, takie jak na przykład kto, kiedy i jak będzie się nimi opiekował, gdzie dzieci będą mieszkały, na jakich zasadach i z jaką częstotliwością dzieci będą spotykać się z drugim rodzicem, jak będą wyglądały kwestie związane z ponoszeniem kosztów utrzymania i wychowania dzieci, czy podejmowania decyzji w istotnych kwestiach dotyczących dzieci.  

W wyroku orzekającym rozwód sąd obligatoryjnie decyduje o kilku ważnych kwestiach dotyczących pośrednio lub bezpośrednio stron postępowania. Jedną z nich jest właśnie sposób wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi obojga małżonków oraz kontakty z nimi. Najczęstszą sytuacją jest powierzenie przez sąd wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, z jednoczesnym ograniczeniem tej władzy drugiego z nich do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka.

Istnieje jednak możliwość pozostawienia władzy rodzicielskiej nad wspólnymi dziećmi obojgu rodzicom, mimo że już żyją albo będą żyli oni w rozłączeniu. Jak wynika z przepisów, sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.

Porozumienie rodzicielskie ma zatem w założeniu służyć zapewnieniu racjonalnego partnerstwa rodziców i dzieci przy wykonywaniu przez tych pierwszych władzy rodzicielskiej. Celem porozumienia jest troska o osobę dziecka, zwłaszcza o jego uczucia i wzrastające z wiekiem potrzeby, ma ono również określić prawa i obowiązki rodziców.

Sporządzony przez rodziców wspólny plan wychowawczy, dla swej skuteczności wymaga zatwierdzenia przez sąd. Porozumienie wychowawcze w swym zakresie nie wiąże sądu, a jedynie stanowi pozytywną przesłankę umożliwiającą orzeczenie o pozostawieniu władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Dokument ten podlega ocenie sądu pod kątem zgodności z dobrem dziecka.

Porozumienie co do opieki nad dziećmi jest obligatoryjne jedynie w sytuacji, w której rodzice decydują się na wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jego brak prowadzi w konsekwencji do konieczności ograniczenia przez sąd władzy rodzicielskiej jednego z rodziców.

Należy przyjąć, że porozumienie rodzicielskie stanowi specyficzną czynność prawa rodzinnego, która podlega kontroli sądu. Ustawodawca, wprowadzając do polskiego systemu prawa instytucję porozumienia, wyszedł z założenia, że w każdym przypadku lepsze dla dziecka jest określenie sposobu wykonywania władzy przez samych rodziców niż przez sąd. W drugiej sytuacji jeden z rodziców może bowiem odczuwać dyskomfort w powodu przegranej jego zdaniem sprawy, co wpłynie na konflikt między rodzicami, a to zawsze kończy się niekorzystnie dla dziecka.

Joanna Chrostowska, radca prawny

Kancelaria Radcy Prawnego

Skierniewice, ul. Jagiellońska 29 lok. 410

kancelaria.chrostowska@gmail.com, joanna.chrostowska.oirpwarszawa.pl 

tel. 573 180 209