Zacznijmy od tego, w jaki sposób odrzucenie spadku wpływa na sytuację pozostałych osób powołanych do dziedziczenia. Otóż osoba, która odrzuciła spadek jest traktowana tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku, czyli chwili śmierci spadkodawcy. Prowadzi to do tego, że udział spadkowy tej osoby przypada jej dzieciom, a jeżeli spadkodawca, który odrzucił spadek nie miał dzieci, jego udział przypada pozostałym spadkobiercom.

A zatem, jeśli odrzucimy spadek bo spadkodawca miał długi, chcąc, żeby również nasze dzieci ich nie odziedziczyły, one także muszą odrzucić spadek. W przypadku dzieci, które są niepełnoletnie odrzuć spadek w ich imieniu powinni rodzice.

Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego. Jedną z takich spraw jest właśnie zgoda na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego. Małoletnie dzieci nie mają prawa składać takiego oświadczenia samodzielnie. Mogą to uczynić w ich imieniu jedynie rodzice lub opiekunowie prawni. Warto pamiętać o tym, że samo wydanie sądowego postanowienia o zezwoleniu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego nie zamyka sprawy. Po uprawomocnieniu się postanowienia sądu trzeba złożyć stosowne oświadczenie o odrzucenie spadku w imieniu dziecka.

Oświadczenie o odrzuceniu spadku należy złożyć w terminie 6 miesięcy liczonych od dnia, w którym dany spadkobierca dowiedział się o podstawie dziedziczenia. Najczęściej ten termin będzie liczony od dnia otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy) w przypadku dziedziczenia ustawowego lub od dnia ogłoszenia testamentu w przypadku dziedziczenia testamentowego.  

A co, jeśli nie złożymy oświadczenia w tym terminie? W poprzednio obowiązującym stanie prawnym niezłożenie przez spadkobiercę oświadczenia co do spadku w ustawowym terminie pociągało za sobą co do zasady traktowanie go jak osoby, która złożyła oświadczenie o przyjęciu spadku wprost, czyli bez ograniczenia odpowiedzialności za długi. Obecnie niezłożenie oświadczenia przez spadkobiercę pociąga za sobą traktowanie go jak przyjmującego spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że dziedziczymy po zmarłym zarówno majątek, jak i ewentualne długi, ale za długi odpowiadamy tylko do wysokości odziedziczonego majątku (majątku spadkowego).

Kiedy już wiemy jakie skutki ma odrzucenie spadku oraz w jakim terminie należy złożyć oświadczenie, warto jeszcze wspomnieć w jaki sposób można odrzucić spadek. Oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone na kilka sposobów. Najprościej spadek można odrzucić przed notariuszem, który po złożeniu oświadczenia przekazuje je do sądu.  Oświadczenie o odrzuceniu spadku może być również złożone przed sądem. W przypadku wysłania wniosku pocztą liczy się data stempla pocztowego na liście poleconym.

Joanna Chrostowska, radca prawny

Kancelaria Radcy Prawnego

Skierniewice, ul. Jagiellońska 29 lok. 410

kancelaria.chrostowska@gmail.com, joanna.chrostowska.oirpwarszawa.pl 

tel. 573 180 209