Taki kryzys, podobnie jak sprawa rozwodowa, także może trwać miesiącami a nawet latami. 

W tym czasie nie maleją, a nawet rosną potrzeby dzieci. O ile sprawa obowiązków alimentacyjnych po rozwodzie jest jasna, pytanie czy można domagać się alimentów na dziecko, kiedy rozwodu jeszcze nie orzeczono, a nawet jeśli sprawa nie została w ogóle założona?

Oczywiście że można wystąpić z powództwem o alimenty bez rozwodu rodziców. Obowiązki alimentacyjne rodziców względem dziecka mają bardzo szczególny charakter. Nie są one bowiem  zależne ani od tego czy dziecko znajduje się w niedostatku, ani od wieku dziecka, ani też od tego w jakich stosunkach są jego rodzice. Zgodnie z regulacją przewidzianą w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Dopiero uzyskanie przez dziecko zdolności do samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb zwalnia rodziców z obowiązku pomocy finansowej swojemu dziecku.

Potrzeby dziecka powinny być zaspokajane bez względu na stosunki panujące pomiędzy jego rodzicami. Jeżeli zatem dziecko na stałe przebywa u jednego z rodziców to wówczas drugi rodzic obowiązany jest przekazywać swojemu współmałżonkowi środki niezbędne do zaspokajania potrzeb dziecka. Alimenty bez rozwodu są zatem w pełni uzasadnione.  

Kwestia przedstawia się nieco odmiennie w sytuacji gdy o środki na swoje utrzymanie wnosi jeden z małżonków. W trakcie trwania małżeństwa jeden z współmałżonków nie może bowiem skierować przeciwko drugiemu małżonkowi pozwu o alimenty. Nie oznacza to jednak, iż małżonkowi pozostawionemu bez środków do życia nie przysługuje względem drugiego małżonka żadne roszczenie. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Małżonkowi przysługuje zatem względem drugiego małżonka roszczenie o spełnienie obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. W teorii jest to roszczenie odmienne od roszczenia alimentacyjnego jednakże w praktyce spełnia ono podobną rolę. Służy ono bowiem uzyskaniu środków do zaspokojenia bieżących potrzeb małżonka. Alimenty bez rozwodu między małżonkami zatem nie przysługują, jednakże można uzyskać środki potrzebne do zaspokojenia swoich potrzeb poprzez wystąpienie z roszczeniem o spełnienie obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód, obowiązek małżonków przyczyniania się do zaspokajania ich wzajemnych potrzeb wygasa.

A zatem, żeby uzyskać środki na życie zarówno dla siebie jak i dla dziecka, niekoniecznie trzeba decydować się na rozwód. System prawny daje bowiem możliwości uzyskania od małżonka/ rodzica „alimentów” jeszcze w trakcie trwania małżeństwa.

Joanna Chrostowska, radca prawny

Kancelaria Radcy Prawnego

Skierniewice, ul. Jagiellońska 29 lok. 410

kancelaria.chrostowska@gmail.com, joanna.chrostowska.oirpwarszawa.pl 

tel. 573 180 209