Rozwiązania te przewiduje projekt ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Zgodnie z projektem, w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zostanie dodany nowy rozdział: „Kompensacja szkód wynikających ze zdarzeń medycznych”. Przepisy te mają być stosowane do zdarzeń medycznych będących następstwem udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalu. 

Pacjentowi ma przysługiwać świadczenie kompensacyjne w przypadku zdarzenia medycznego, zaś w przypadku śmierci pacjenta w związku ze zdarzeniem medycznym- świadczenie kompensacyjne ma przysługiwać osobom najbliższym. Co ciekawe, ustawa wprost przewiduje wysokość świadczenia - z tytułu jednego zdarzenia w odniesieniu do jednego wnioskodawcy ma ono wynosić: od 2 do 200 tys. złotych za zakażenie biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, od 2 do 200 tys. złotych za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia, od 20 do 100 tys. złotych za śmierć pacjenta.

Przy ustalaniu wysokości świadczenia mają być uwzględniane m.in. charakter następstw zdrowotnych, uciążliwość leczenia, pogorszenie jakości życia, a w przypadku śmierci pacjenta- rodzaj relacji między osobą najbliższą a zmarłym oraz wiek zmarłego oraz osoby najbliższej.

Wniosek o przyznanie świadczenia trzeba będzie złożyć do Rzecznika Praw Pacjenta. Złożenie wniosku będzie podlegało opłacie w wysokości 300 złotych, wpłacanej na konto Narodowego Funduszu Zdrowia. Wzór wniosku ma być dostępny na stronie internetowej Rzecznika.

Rzecznik Praw Pacjenta wyda decyzję administracyjną o przyznaniu świadczenia oraz jego wysokości albo odmowie jego przyznania. Zgodnie z założeniami, decyzja ma zostać wydana w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania kompletnego wniosku.

W terminie 14 dni od doręczenia prawomocnej i ostatecznej decyzji, w której przyznano świadczenie kompensacyjne, wnioskodawca będzie mógł złożyć do Rzecznika oświadczenie o rezygnacji ze świadczenia. Niełożenie takiego oświadczenia będzie równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę wszelkich roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie mogących wynikać z tego zdarzenia medycznego, w zakresie szkód które ujawniły się do dnia złożenia wniosku. Jeżeli oświadczenie nie zostanie złożone, świadczenie zostanie wypłacone pacjentowi w terminie 14 dni od bezskutecznego upływu terminu na złożenie oświadczenia o rezygnacji.

Od decyzji Rzecznika Praw Pacjenta będzie przysługiwało odwołanie do Komisji Odwoławczej, od którego opłata będzie wynosiła 200 złotych. Orzeczenia Komisji wydawane będą w formie decyzji albo postanowień, na posiedzeniu niejawnym. Członkowie Komisji Odwoławczej będą powoływani i odwoływani przez Ministra Zdrowia i mają być oni przedstawicielami różnych instytucji i środowisk, posiadających wiedzę i doświadczenie dające rękojmię prawidłowego sprawowania tej funkcji.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy, rekompensaty mają być wypłacane szybciej i sprawniej niż w postępowaniach przed komisjami wojewódzkimi lub w postępowaniach sądowych. Postępowanie ma mieć charakter elektroniczny, bez rozpraw i przesłuchań (m.in. na podstawie zebranej dokumentacji, ekspertyz i opinii, wizytacji pomieszczeń, badań lekarskich lub diagnostycznych pacjenta wykonanych na wniosek Rzecznika), przy zachowaniu możliwej formy pisemnej tych postępowań albo poszczególnych jego czynności w uzasadnionych przypadkach.

Podkreślić należy, że postępowanie przez Rzecznikiem Praw Pacjenta ma być alternatywne względem postępowań sądowych. Wniesienie do sądu sprawy o odszkodowanie lub zadośćuczynienie będzie wykluczało rozpatrzenie wniosku przez Rzecznika. Z kolei wypłata rekompensaty przyznanej przez Rzecznika będzie równoznaczna ze zrzeczeniem się pozostałych roszczeń, a tym samym brakiem możliwości ich dochodzenia na drodze sądowej.