Pretekstem do zorganizowania pierwszej wystawy prac artystki w Skierniewicach stał się kupiony (2017) przez Towarzystwo Przyjaciół Skierniewic obraz Estery Karp pt. Pianistka. Wystawa, którą wówczas zorganizowano, była częścią większego projektu „Skierniewicer”. Aktor Lech Mackiewicz postanowił przypomnieć miasto, które po drugiej wojnie światowej zniknęło z mapy kraju – żydowskich Skierniewic.

– Chcielibyśmy pokazać prace Estery zarówno należące do kolekcjonerów z Polski, jak i  zza granicy – opowiada Marzena Rafińska z Muzeum Historycznego Skierniewic.

W tym projekcie kluczowymi osobami są prof. Sławomir Górzyński oraz dr Ewa Bobrowska, polska historyczka sztuki emigracyjnej, mieszkająca w Paryżu. Na razie o pracach, które znajdą się na wystawie, muzeum mówić nie chce. Trwają rozmowy z kolekcjonerami, właścicielami obrazów.

Dwa lata temu Biblioteka Polska w Paryżu zorganizowała wystawę prac Estery Karp. W minionym roku dzieła artystki ze Skierniewic pokazało Muzeum Historii Sztuki Żydowskiej (MAHI) w Paryżu. Skierniewice będą kolejną europejską instytucją kultury, która zaprezentuje twórczość artystki.

– Estera jest postacią ważną z punktu widzenia historii naszego miasta. Przypomina, że na początku minionego wieku, ponad 40 proc. ludności Skierniewic stanowili Żydzi. Podejrzewam, że dziś niewiele osób ma tego świadomość, a i w przestrzeni publicznej liczba budynków będących świadkami tamtych czasów jest już naprawdę niewielka. Pamiętajmy, że Żydzi mieli w Skierniewicach swoje synagogi, stowarzyszenia, partie polityczne, mieli mandaty w radzie miasta, banki, szkoły, życie – język i kulturę. Dziś już tego miasta nie ma – podkreśla w rozmowie z „Głosem” Marzena Rafińska z Muzeum Historycznego Skierniewic.

Estera Karp to wybitna artystka. Do pewnego momentu, co być może wstydliwe, ale w mieście więcej wiedzieliśmy o Lipmanie Karpie, miejscowym fotografie, niż o jednej z jego córek, której pracami zachwycała się Europa.

– Po Esterze w Skierniewicach w zasadzie nie zostało nic. Szukamy i staramy się jej biografię wypełnić, zrozumieć i dowiedzieć się więcej o przedwojennym sztetl (zdrobnienie od słowa „sztot”, czyli „miasto”, przyp.red.), w którym przyszła na świat – mówi Marzena Rafińska.

Muzeum w Skierniewicach ma ambicje pokazać jak najszerzej twórczość Estery, przez to i samą artystkę.

– Chcemy pokazać również ostatnie prace Estery, które były wykonywane długopisami w szpitalu psychiatrycznym. Ona w tym okresie intensywnie wracała  do religijności, której nauczono ją w domu. Wiemy, że Estera wówczas nie chciała malować farbami, wybór długopisów był świadomym wyborem artystki. To w tych pracach widać „kadry” z dawnych Skierniewic, życiem miasteczka żydowskiego, gdzie było mnóstwo chasydów.

Estera urodziła się 17 grudnia 1897 roku. W nocie biograficznej znajdujemy bardziej szczegółową informację – świat zobaczyła w domu przy ul. Mszczonowskiej.

Była córką znanego wówczas żydowskiego fotografa Lipmana Karpa i Bruchy z Fersztenbergów. Estera była jedną z siedmiu córek. Ukończyła szkoły w Skierniewicach i wyruszyła na studia na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Po studiach zamieszkała w Łodzi. Zilustrowała wówczas śpiewnik Chaima Krolla. W 1925 roku wyemigrowała do Paryża. Wystawiała w Salonie Niezależnych, Salonie Jesiennym i Salonie Majowym. W swojej twórczości zafascynowana była kubizmem i efektami kolorystycznymi.

Estera Karp nigdy nie wyszła za mąż. Jej ukochany, z którym spędziła wiele lat, opuścił ją przed wybuchem drugiej wojny światowej. W 1941 r. znalazła się w zakładzie psychiatrycznym.

Zmarła 11 czerwca 1970 roku. w Paryżu. Miała 73 lata.