Od skromnych początków do globalnego spektaklu

Pierwsze nowożytne igrzyska w Atenach obejmowały zaledwie 43 konkurencje w 9 dyscyplinach sportowych. Uczestniczyło w nich 241 zawodników reprezentujących 14 krajów, przy czym wszyscy byli mężczyznami. Program zawierał klasyczne dyscypliny takie jak lekkoatletyka, gimnastyka, szermierka, pływanie, zapasy, podnoszenie ciężarów, kolarstwo, tenis i strzelectwo. Były to czasy, gdy olimpijski ideał Pierre'a de Coubertina dopiero zaczynał nabierać kształtu.

Z biegiem lat program systematycznie się rozrastał. Już podczas igrzysk w Paryżu w 1900 roku wprowadzono pierwsze konkurencje dla kobiet, czyli golf i tenis. To był przełomowy moment, choć pełna integracja płci w sporcie olimpijskim miała zająć jeszcze wiele dekad. Kolejne edycje przynosiły nowe dyscypliny, często odzwierciedlające lokalne tradycje sportowe krajów gospodarzy.

Era eksperymentów i kuriozów

Początek XX wieku to okres śmiałych eksperymentów w programie olimpijskim. Niektóre z wprowadzanych wówczas dyscyplin dziś wywołują uśmiech niedowierzania. Przeciąganie liny było dyscypliną olimpijską od 1900 do 1920 roku.

Szczególnie intrygujące były konkursy sztuki, które funkcjonowały w programie olimpijskim od 1912 do 1948 roku. Przyznawano medale za architekturę, literaturę, muzykę, malarstwo i rzeźbę o tematyce sportowej. Sam baron de Coubertin zdobył złoty medal w konkursie literackim w 1912 roku, choć wystąpił pod pseudonimem. Także polscy artyści osiągali sukcesy w tej dyscyplinie.

Coraz więcej konkurencji

Poza zwiększającą się liczbą dyscyplin powstawało też coraz więcej konkurencji w każdej z nich. Dobrym przykładem takiego rozrostu jest jeździectwo. W 1900 roku w programie igrzysk znajdowały się tylko 3 konkurencje w tym sporcie, a obecnie jest ich dwa razy tyle, a w 1920 roku kibice mogli śledzić ich nawet 7.

Niezmiennie cieszącą się popularnością odnogą jeździectwa jest dresaż, czyli połączenie artyzmu i sportu na koniu. Więcej o tym sporcie przeczytasz tu: https://www.decathlon.pl/c/disc/co-to-za-dyscyplina-olimpijska-dresaz-podstawy-ujezdzenia-koni_0ed07de5-0f0b-4f97-941d-8f9f9f15fc8a.

Profesjonalizacja i komercjalizacja

Przełom lat 70. i 80. XX wieku przyniósł fundamentalne zmiany w filozofii igrzysk. Stopniowo odchodzono od sztywnego amatorstwa na rzecz dopuszczenia zawodowców. Ta zmiana była niezbędna, by zachować konkurencyjność igrzysk wobec rosnącej profesjonalizacji sportu światowego.

Symbolicznym momentem było dopuszczenie koszykarzy NBA do igrzysk w Barcelonie w 1992 roku, co zaowocowało powstaniem legendarnego "Dream Teamu". Równocześnie program olimpijski zaczął się rozrastać w zawrotnym tempie. O ile na igrzyskach w Monachium w 1972 roku rozgrywano 195 konkurencji, to w Tokio w 2021 roku było ich już 339.

Z czasem wprowadzono też sporty bardziej atrakcyjne dla młodej publiczności oraz telewizji. Od Nagano w 1998 roku, kiedy wprowadzono snowboarding, igrzyska regularnie wzbogacano o nowe dyscypliny. W 2008 roku w Pekinie pojawił się BMX, w Tokio w 2020 – skateboarding i surfing, a w Paryżu w 2024 breakdance.